Avrupa Kimya Sanayi Eylem Planı

Avrupa Kimya Sanayi Eylem Planı

Avrupa Komisyonu (Komisyon), Avrupa Birliği (AB) kimya sektörünün rekabet gücünü artırmak ve

modernleşmesini sağlamak amacıyla 8 Temmuz 2025 tarihinde Avrupa Kimya Sanayi Eylem Planını

açıklamıştır. Rekabetçilik Pusulası ve Temiz Sanayi Mutabakatı üzerine inşa edilen ve sektör paydaşlarıyla

12 Mayıs 2025 tarihinde gerçekleştirilen Stratejik Diyalog temelinde hazırlanan Eylem Planı, otomotiv ve

çelik sektörlerinden sonra Komisyon’un sunduğu üçüncü sektör planıdır.

Eylem Planı, temel AB kimyasallar mevzuatını sadeleştirmek ve kolaylaştırmak amacıyla “6.

Omnibus” olarak adlandırılan bir basitleştirme torba yasa paketiyle birlikte sunulmuştur. Bu paket; tehlikeli

kimyasalların etiketleme kurallarının sadeleştirilmesini, kozmetik düzenlemelerinin netleştirilmesini ve

gübreleme ürünleri için kayıt işlemlerinin kolaylaştırılmasını içermektedir. Ayrıca, Avrupa Kimyasallar

Ajansı’nın (AKA) yönetişimi ve mali sürdürülebilirliğini güçlendirmeye yönelik bir öneri de yer almaktadır.

Bu önlemlerin, sektör için yıllık en az 363 milyon avro tasarruf sağlamasının beklendiği açıklanmıştır.

Eylem Planı, yüksek enerji maliyetleri, adil olmayan küresel rekabet ve zayıf talep gibi temel

zorlukları ele alırken; yenilik ve sürdürülebilirliğe yatırım yapılmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu

kapsamda, Planın aşağıda sunulan 4 temel alana odaklandığı görülmektedir.

 

1. Dirençlilik ve Adil Rekabet Ortamı:

• AB’de Kritik üretimin korunmasını sağlamak amacıyla, Komisyon, Üye Devletler ve paydaşlarla

birlikte sektördeki kapasite kaybı risklerini ele almak için Kritik Kimyasallar İttifakını kuracak; bu

İttifak, politika desteği gerektiren kritik üretim tesislerini ve molekülleri belirleyecek ve tedarik

zinciri bağımlılıkları ve bozulmalar gibi ticaret sorunlarını ele alacaktır.

• İttifak, yatırım önceliklerini uyumlu hale getirecek, AB ve ulusal projeleri (Avrupa Ortak Çıkar

Projeleri - IPCEI’ler dahil) koordine edecek ve yenilik ile bölgesel büyümeyi desteklemek için kritik

AB üretim tesislerini destekleyecektir.

• Gümrük Gözetim Sistemi kapsamında daha güçlü bir izlemeye, tedarik çeşitlendirmesine ve 2026

yılında sunulabilecek kritik moleküllere ilişkin olası bir mevzuat önerisine temel oluşturmak üzere

üye devletler ve paydaşlara kritik moleküllerin haritalandırılması konusunda destek sağlanacaktır.

• Serbest ticaret anlaşmalarının mümkün olmadığı durumlarda sektörel iş birliği anlaşmaları yoluyla

küresel pazarlara erişimin güvence altına alınması amacıyla uluslararası ortaklarla iş birliği

sürdürülecektir.

• İthalat Gözetim Görev Gücü kapsamında kimyasalların izlenmesi güçlendirilecek; olası zararlı

ithalat artışlarını erken tespit etmek için ticaret savunma araçları kapsamında izleme faaliyetleri

artırılacaktır.

• İthal ürünlerin ilgili AB kurallarına uygunluğunu pekiştirmek amacıyla, kimyasallar için

uyumlaştırılmış ve risk temelli denetimlerin geliştirilmesi desteklenecektir.

• REACH sisteminin AB Gümrükleri İçin Tek Pencere Ortamı’na entegrasyonu, Gümrük Birliği

Reformu çerçevesindeki AB Gümrük Veri Merkezi ve diğer gümrük sistemleri ile birlikte

uygulanacak; kimyasalların ulusal piyasa gözetim planlarında önceliklendirilmesi yoluyla ürün

güvenliğine ilişkin uygulamalar ve piyasa gözetimi önlemleri güçlendirilecektir.

 

2. Uygun Fiyatlı Enerji ve Karbonsuzlaştırma:

• Komisyon, yüksek enerji ve hammadde maliyetlerini azaltmak amacıyla “Uygun Fiyatlı Enerji

Eylem Planı”nı tam hızla uygulamaya koyacaktır.

• Düşük karbonlu hidrojen için net kurallar getirilmiş olup, yıl sonuna kadar daha fazla kimya

üreticisinin elektrik maliyetlerini düşürmek üzere AB Emisyon Ticaret Sistemi Devlet Yardımları

Rehberi güncellenecek, daha fazla kimyasalın dolaylı maliyet telafisinden faydalanması

sağlanacaktır.

• Plan aynı zamanda karbon yakalama, biyokütle ve atık gibi temiz karbon kaynaklarının kullanımını

teşvik etmekte ve yenilenebilir enerjiye desteği artırmaktadır.

• Sanayi Karbonsuzlaştırma Hızlandırıcı Yasası kapsamında, karbonsuzlaştırma projeleri için izin

süreçlerinin (dijitalleşme dahil olmak üzere) hızlandırılması ve sadeleştirilmesi önerilecektir.

• Çevresel izin süreçleriyle ilgili zorlukları, özellikle karbonsuzlaştırma projeleri açısından ele almak

üzere çevreye ilişkin omnibus kapsamında bir teklif sunulacaktır.

• Kimyasal geri dönüşümün iyileştirilmesine yönelik bir kamu istişaresi de Planın açıklanması ile aynı

gün başlatılmıştır.

 

3. Öncü Pazarlar Oluşturma ve Yenilikçilik:

• Temiz kimyasallar için talebi artırmak amacıyla mali teşvikler ve vergi önlemleri öne çıkarılmakta

olup, yakında sunulacak olan “Sanayi Karbonsuzlaştırma Hızlandırıcı Yasası” ile, AB menşeli içerik

gereklilikleri ile dirençlilik ve sürdürülebilirlik kuralları belirlenerek pazar büyümesi ve temiz

teknoloji yatırımları desteklenecektir.

• Biyoekonomi Stratejisi ve Döngüsel Ekonomi Yasası ile, kaynak verimliliği, kimyasal geri

dönüşüm artırılarak, fosil bazlı girdilere alternatif olan biyolojik ve geri dönüştürülmüş malzemelerin

pazarı güçlendirilecektir.

• Komisyon ayrıca, AB Yenilikçilik ve İkame Merkezlerini başlatacak ve 2025-2027 yılları arasında

Ufuk Avrupa programı kapsamında, daha güvenli ve sürdürülebilir kimyasal ikamelerin

geliştirilmesini hızlandırmak için AB fonlarını harekete geçirecektir.

• Kimya sektöründe yenilikçiliği teşvik etmek ve ödüllendirmek amacıyla bir İleri Malzemeler Yasası

(Advanced Materials Act) önerilecektir.

• Tek Madde, Tek Değerlendirme paketi kapsamında öngörüldüğü şekilde, Ortak Kimyasal Veri

Platformu kullanılmaya başlanacaktır.

 

4. Düzenleyici Çerçevenin Basitleştirilmesi ve Yeknesaklaştırılması:

• AB'nin rekabet gücünü artırmaya yönelik devam eden çabalarının bir parçası olarak Komisyon,

kimya sektörü için yasal uyum maliyetlerini ve idari yükleri azaltmayı amaçlayan altıncı

“Basitleştirme Omnibusu”nu açıklamıştır.

• Paket, tehlikeli kimyasalların etiketleme kurallarının sadeleştirilmesi, kozmetik düzenlemelerinin

netleştirilmesi ve gübreleme ürünlerinin kayıt işlemlerinin REACH kimyasal mevzuatına uygun hale

getirilerek kolaylaştırılmasını içermektedir.

• 2025 yılı sonuna kadar Komisyon, sanayi için kuralları basitleştirmek ve prosedürleri hızlandırmak

amacıyla, REACH düzenlemesine yönelik hedefli bir revizyon teklifi kabul edecektir. Bu

revizyon; rekabetçilik, güvenlik, emniyet ve sürdürülebilirlik gibi unsurları dikkate alırken, insan

sağlığının ve çevrenin yüksek düzeyde korunmasını sağlamaya devam edecektir.

• AKA Temel Tüzüğü için önerilen değişiklik, Ajans’a sınıflandırma ve etiketleme, biyosidal

ürünler, tehlikeli kimyasalların ithalat ve ihracatı, atık yönetimi ve su gibi birçok AB düzenlemesi

kapsamındaki görevlerini yerine getirebilmesi için gerekli kaynakları, esnekliği ve yapısal

uyarlamaları sağlamayı hedeflemektedir.

• PFAS (per- ve polifloroalkil maddeler) emisyonlarını en aza indirme taahhüdüne uygun şekilde,

bilim temelli bir kısıtlama yapılacak; ancak, hayati öneme sahip ve alternatif olmayan alanlarda sıkı

koşullar altında kullanılmaya devam edilmesine izin verilecektir. Bu kapsamda, AB genelinde bir

PFAS izleme çerçevesi oluşturularak veriler merkezileştirilecek ve AB sanayisinin sürdürülebilir

dönüşümü için uygulanabilir, bilim temelli çözümler teşvik edilecektir.

• PFAS kirliliğine ilişkin zorluklara bütüncül yaklaşımı desteklemek amacıyla paydaşları bir

araya getiren bir diyalog süreci başlatılacaktır.

Kimyasallar mevzuatına ilişkin olarak Komisyon tarafından açıklanan Eylem Planı, Plana ilişkin basın

açıklaması, Torba Yasa teklifi, Sıkça Sorulan Sorular ve Açıklayıcı Nota

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_1755 linkinden erişim sağlanabilmektedir.